
نشان
اختصاصی HP در ایران معادل چاپگرهایی است که کیفیت و دوام بسیار خوبی
دارند. تصور بیشتر ما از کمپانی HP (هیولت-پاکارد) شاید کارگاهی پر سر و
صدا باشد که در آن کارگران سخت مشغول سوار کردن قطعات چاپگرها هستند اما
کمپانی HP که در آستانه هفتاد سالگی قرار دارد هیولایی است که تعداد
کارکنان آن در سال 2008 به 309 هزار نفر رسید. HP که علاوه بر
چاپگر در زمینه تولید سیستمهای کامپیوتری ، لوازم جانبی کامپیوتر،
نرمافزار و ارائه سرویسهای آی تی و مشاوره نیز فعالیت دارد، در سال 2006
با پشت سر گذاشتن کمپانی بزرگ IBM به لحاظ میزان فروش در صدر کمپانیهای
کامپیوتری جهان ایستاد. این کمپانی کارش را از گاراژی در کالیفرنیا و با
سرمایه 538 دلار آغاز کرد. دو مهندس جوانی که پس از فارغالتحصیل شدن از
دانشگاه استنفورد در رشته مهندسی برق این کمپانی را راه انداختند، چنان
خلاقیت و پشتکاری به خرج دادند که امروز درآمد سالانه HP نزدیک به دو
برابر درآمد سالانه نفتی ایران است. کمپانی HP در سال 2007 با
رسیدن به سقف درآمد سالانه 104میلیارد دلار، به عنوان نخستین کمپانی در
سیلیکونولی با درآمد سالانه بیش از 100 میلیون دلار شناخته شد. این
درحالی است که درآمد نفتی ایران در همان سال اندکی بیشتر از 50 میلیارد
دلار بود. در واقع این تنها یک روی سکه است در طرف دیگر آن، HP شرکتی است
که سالانه میلیونها دلار از همین درآمد را صرف تحقیق و توسعه میکند.
دانشمندان و محققان برجستهای که در این 70 سال در آزمایشگاههای بینهایت
مجهز این کمپانی فعالیت کردند، بنیانگذار بسیاری از تکنولوژی های مدرن
بودند. بیشک شاهکار بخش تحقیق و توسعه HP، کشف ممریستور، المان چهارم
الکترونیک بود که پس از هفت سال کار مداوم به دست آمد. ویلیام هیولت
(W.Hewlett) و دیوید پاکارد (D.Packard) هر دو در رشته مهندسی برق از
دانشگاه استنفورد در سال 1934 فارغالتحصیل شدند. زمانی که این
دو دوست در دوره رکود اقتصادی شدید آمریکا از طرف یکی از اساتید دانشگاه
استنفورد به نام پروفسور فردریک ترمان (F.Terman) بورس تحصیلی دریافت
کردند، کمپانی هیولت پاکارد کارش را در گاراژی در حوالی پالوآلتو در
کالیفرنیا آغاز کرد. در واقع ترمان به نوعی راهنما و مشاور آنها در جریان
شکلگیری این کمپانی بود. این شراکت در سال 1939 با سرمایه 538 دلار شکل
رسمی به خود گرفت. هیولت و پاکارد برای آنکه تصمیم بگیرند نام کمپانی
تازهتاسیسشان هیولت-پاکارد باشد یا پاکارد-هیولت، به پرتاب سکه پناه
بردند. این پاکارد بود که سکه در هوا به نام او چرخید اما اسم
شرکت تولیدی تجهیزات الکترونیکیشان را “کمپانی هیولت-پاکارد” گذاشت.
سرانجام کمپانی هیولت-پاکارد یا همان HP هشتم آگوست 1947 به طور قانونی و
حقوقی ثبت و در ششم نوامبر 1957 سهام آن به عموم عرضه شد. در میان انبوه
پروژههایی که آنها انجام دادند، نخستین محصولی که به لحاظ مالی به موفقیت
چشمگیری دست یافت نوسانساز صوتی بسیار دقیقی بود موسوم به مدل HP200A.
ابتکاری که آنها در این محصول به خرج داده بودند بسیار ساده اما کارآمد
بود؛ استفاده از یک لامپ معمولی به عنوان مقاومت تابع دما در قسمتی حیاتی
از مدار دستگاهشان. در واقع این حرکت خلاقانه به آنها اجازه داد
تا HP200A را به قیمت بسیار پایین 40/54 دلار بفروشند و این در حالی بود
که قیمت دیگر نوسان سازهای رقیب در بازار با پایداری به مراتب کمتر، به
بیش از 200 دلار میرسید. مجموعه ژنراتورهای مدل 200 دست کم تا سال 1972
با مدل 200AB ادامه یافت، مدلی که همچنان با همان لامپهای تاریخی عرضه
می شد، اما به هرحال طراحی آن طی آن سالها بارها مورد اصلاح قرارگرفت.
شاید این دستگاه با 33 سال فروش بیوقفه، دیرپاترین طراحی الکترونیکی
تاریخ باشد. یکی از نخستین مشتریهای هیولت-پاکارد کمپانی والت دیزنی بود
که برای تایید عملکرد سیستمهای صدای فراگیر فانتاساوند نصب شده در
سالنهای نمایش فیلم Fantasia، هشت نوسانساز مدل 200B را به قیمت 50/71
دلار برای هر کدام خرید. کمپانی هیولت-پاکارد در ابتدای کار
تمرکز چندانی بر حوزه خاصی نداشت و روی گستره وسیعی از محصولات الکترونیکی
مورد استفاده در صنعت و حتی کشاورزی نیز کار میکرد. اما سرانجام آنها
تصمیم گرفتند که روی تجهیزات الکترونیکی با کیفیت بالای آزمایش و
اندازهگیری، تمرکز کنند. پس از آن از دهه 1940 تا 1990 این کمپانی تمام
تلاش و تمرکزش را روی ساخت ابزارها و تجهیزات الکترونیکی مخصوص آزمایش
گذاشت. در آن سالها ویژگی متمایزکنندهای در محصولات
هیولت-پاکارد وجود داشت که مرزهای گستره و دقت در اندازهگیری را به پیش
میبرد:بسیاری از ابزارهای HP بسیار حساستر، دقیقتر و کمخطاتر از
دیگر تجهیزات همتراز با آنها بود. در میان ابزارهای تولید شده در این
کمپانی مولدهای سیگنال، ولت متر، اسیلوسکوپ، فرکانسشمار، دماسنج،
آنالیزور موج و بسیاری دیگر به چشم میخوردند.
دهه 1960

اگرچه HP
تا چند سال پس از آن که “هشت خائن” آزمایشگاه نیمههادی شاکلی متعلق به
ویلیام شاکلی (W.Shockley)، برنده جایزه نوبل فیزیک در سال 1956 را در سال
1957 به منظور تاسیس کمپانی نیمههادی فیرچیلد، ترک کردند، در تولید
دستگاههای نیمههادی هیچ سرمایهگذاریای نکرده بود، اما از این کمپانی
به عنوان بنیانگذار نمادین سیکیون ولی (Silicon Valley) یاد می شود. در
واقع بخش HP Associates کمپانی هیولت-پاکارد که در سال 1960 تاسیس شد، به
خاطر تولید دستگاههای نیمههادی به وجود آمد که بیشتر مصارف داخلی دارند.
ابزارهای اندازهگیری و ماشینحسابهای ساخت کمپانی هیولت-پاکارد از جمله
محصولاتی هستند که در آنها از این دستگاههای نیمههادی استفاده میشود.
کمپانی هیولت-پاکارد در دهه 1960 به خاطر تولید برخی محصولات کیفیت بالا
با کمپانیهای ژاپنی سونی و یوکوگاوا الکتریک، شریک شد. اما با توجه به
هزینههای بسیار بالای ساخت محصولات HP در ژاپن، این محصولات با موفقیت
چشمگیری مواجه نشدند. پس از آن HP و یوکوگاواالکتریک در سال 1963 اقدام به
سرمایه گذاری مشترکی موسوم به “یوکوگاوا هیولت-پاکارد” کردند تا در ژاپن
بازاری برای محصولات HP ایجاد کنند. سرانجام HP در سال 1999 سهم یوکوگاوا
الکتریک در این شرکت مشترک را خریداری کرد. HP در دهه 1960
کمپانی کوچکی موسوم به Dynec را تاسیس کرد تا به طور خاص در زمینه
تجهیزات دیجیتالی فعالیت کند. اسم این کمپانی برگرفته از لوگوی کمپانی،
“hp” است که اگر وارونه شود نشان دهنده دو حرف اول اسم این کمپانی جدید
“dy” خواهد بود. بعدها این کمپانی به Dymec تغییر نام داد و سرانجام در
HP ادغام شد. در همین سالها بود که HP استفاده از مینیکامپیوترهای
شرکت DEC در ابزارهایش را آغاز کرد. اما برای HP که رفتهرفته
به ابرقدرتی تبدیل میشد، به جای سر و کله زدن با DEC، راحتتر بود که
تیم طراحی دیگری را بخرد. اینگونه بود که HP در سال 1966 با معرفی مجموعه
مینیکامپیوترهای HP 2100 / HP 1000 پا به بازار نوظهور کامپیوتر گذاشت.
در واقع این محصول جدید HP طرح سادهای بر پایه آکومولاتور (انباره) با
تعدادی رجیستر بود که آرایشی شبیه به معماری Intel x86 داشت. با
وجود تلاشهای مغرضانه رقبا برای از دور خارج کردن این محصول،
مینیکامپیوترهای HP به مدت بیست سال در بازار یکهتازی کردند. این مینی
کامپیوترها به نوعی نیای کامپیوترهای رومیزی HP250 و HP9800 نیز به
حساب میآیند. دهه 1970
شاهکار HP در دهه 1970 شاید کامپیوتر سرور تجاری این کمپانی موسوم به HP
3000 باشد که از بازنشستگی آن چند سالی بیشتر نمیگذرد. مجموعه
ترمینالهای هوشمند موسوم به HP 2640 که پایهگذار میانجیهای مبتنی بر
شکل به حساب میآیند و “کلیدهای نمایش کارکرد” که امروزه از آن در
پمپهای بنزین و به خصوص در باجههای خودپرداز بانکها به طور گستردهای
استفاده میشود، تکنولوژیهایی هستند که توسط کمپانی HP در دهه 1970 عرضه
شدند. اگرچه HP در روزهای آغازین ورودش به عرصه کامپیوتر مورد
تمسخر قرار میگرفت، اما سرانجام این کمپانی تمام رقبا حتی IBM،
بزرگترین فروشنده تکنولوژی در جهان را به لحاظ فروش پشتسر گذاشت. کمپانی
HP از سوی مجله معتبر Wired به عنوان تولیدکننده نخستین کامپیوتر شخصی
موسوم به Hewlett-Packard 9100Aدر سال 1968، مورد تقدیر قرار گرفت. البته
HP این محصول جدیدش را با عنوان ماشینحساب رومیزی معرفی کرد. ویلیام
هیولت در توضیح علت این کار گفته بود: “اگر به این هم میگفتیم کامپیوتر
رومیزی، از سوی معلمان کامپیوتر مشتریهایمان مورد پذیرش قرار نمی گرفت
چون به هیچوجه شبیه کامپیوتر IBM نیست. بنابراین تصمیم گرفتیم
که اسمش را ماشینحساب رومیزی بگذاریم و از شر تمام یاوهگوییهای
اینچنینی خلاص شدیم.” سپس نوبت به یک پیروزی بزرگ دیگر در قالب یک شاهکار
مهندسی رسید؛ تولید مدار منطقی بدون استفاده از مدارهای مجتمع. در واقع
تا آن زمان در تمام قسمتهای مجزای کامپیوتر باید مرحله مونتاژ پردازشگر
انجام میشد. اما HP به لطف این تکنولوژی جدید توانست کامپیوترهایش شامل
نمایشگر لامپ کاتدی، حافظه کارت مغناطیس و چاپگر را با قیمتی نزدیک به
پنجهزار دلار عرضه کند. استیو وزنیاک (S.Wozniak)، بنیانگذار
کمپانی Apple زمانی که در HP مشغول به کار بود کامپیوتر Apple را طراحی
کرد و به HP پیشنهاد داد که این طرح را همراه با حق استنکاف به آنها
واگذار کند. اما HP که میخواست همچنان در بازارهای صنعتی، علمی و تجاری
ماندگار باشد، این پیشنهاد را نپذیرفت. کمپانی HP رفتهرفته در گستره
وسیعی از محصولات به اعتباری جهانی دست یافت. آنها در معرفی
بسیاری از محصولات در جهان، اولی بودند؛ ماشینحساب الکترونیکی علمی جیبی
(HP-35) در سال 1972، ماشینحساب قابل برنامهنویسی جیبی (HP-65) در سال
1974، نخستین ماشینحساب الفبایی-عددی قابل برنامهنویسی و قابل ارتقا
(HP-41C) در سال 1979 و نخستین ماشینحساب نمادی با قابلیت رسم نمودار
(HP-28C). درست مثل ماشینحسابهای علمی و تجاری و HP دیگر
محصولات این کمپانی از قبیل اسیلوسکوپها، آنالیزورهای منطقی و انواع
ابزارهای اندازهگیری، به خاطر استحکام و قابلیت استفادهشان شهرت
فراوانی داشتند. فلسفه طراحی کمپانی HP در دهه 1970 را میتوان در این
عبارت خلاصه کرد؛ “طراحی برای اونی که رو نیمکت کناری نشسته.” دهه 1980
در
سال 1984 کمپانی HP چاپگرهای جوهرافشان و لیزریاش برای کامپیوترهای
رومیزی را معرفی کرد. بعدها این چاپگرها در راستای توسعه خط تولید
اسکنر HP تبدیل به دستگاههای چندکارهای شدند که موفقیت چشمگیری داشتند؛
ماشینهای چندکارهای که فکس، کپی، اسکنر و چاپگر را یکجا به مشتری عرضه
می کرد. مکانیزمهای چاپ به کار رفته در چاپگرهای لیزری
بینهایت پرطرفدار این کمپانی تقریبا به کلی وابسته به اجزای تولیدشده
توسط شرکت Xerox بود. در واقع کمپانی HP سخت افزار، میانافزار و نرم
افزارهایی تولید میکرد که میتوانستند اطلاعات را به داتهایی تبدیل
کند که برای آن مکانیزمهای چاپ، قابل استفاده باشد. در سال 1987 آن
گاراژی که هیولت و پاکارد کارشان را از آن آغاز کرده بودند، به عنوان نقطه
عطف تاریخی ایالت کالیفرنیا برگزیده شد. دهه1990
در
دهه 1990 کمپانی HP خط تولید محصولات کامپیوتریاش را که در ابتدا بیشتر
مشتریهای دانشگاهی و تحقیقاتی را هدف قرار داده بود، گسترش داد. این
کمپانی در سال 1995 با خریدن کمپانیهای کامپیوتری آپولو و کانوکس، وسعت
بیشتری یافت. در سال 1999 تمام آن بخش از کسب و کار کمپانی که به
کامپیوترها، حافظهها و دستگاههای تصویری مربوط نمیشد به کمپانی دیگری
موسوم به Agilent واگذار شد که به HP تعلق دارد. Agilent
بزرگترین شرکت در تاریخ سیلیکون ولی است که از ابتدا سهام آن به عموم
عرضه شد. این کمپانی 8 میلیارد دلاری که 30 هزار کارمند دارد، در زمینه
تولید ابزارهای علمی، نیمههادیها، دستگاههای مورد استفاده در شبکهسازی
نوری و تجهیزات الکترونیکی مخصوص آزمایش فعالیت میکند. کارلی فیورینا
(C.Fiorina) که در سال 1999 به عنوان مدیرعامل HP انتخاب شد، نخستین زنی
بود که در این کمپانی به این سمت انتخاب شد. پس از درگیریهای بسیار
فیورینا در سال 2005 مجبور به استعفا شد. دهه 2000
در
سال 2002، HP و کمپانی کامپک (Compaq) در هم ادغام شدند. پیش از این
ادغام، کامپک در سالهای 1997 و 1998 دو کمپانی کامپیوتری نسبتا بزرگ را
خریده بود. کمپانی HP به دنبال این استراتژی به یکی از بازیگران بزرگ در
بازارهای گوناگون کامپیوترهای رومیزی، لپتاپها و سرورها در سراسر جهان
تبدیل شد. پس از این ادغام و به نشانه تاکید بر اتحاد این دو کمپانی نشان
اختصاصی این کمپانی به “HPQ” تغییر یافت
|